Kanak-kanak Berkeperluan Khas

Menurut Wright (1998), Kanak-kanak khas didefinisikan sebagai kanak-kanak yang berbeza daripada kanak-kanak biasa dalam aspek ciri-ciri mental, keupayaan sensori, keupayaan komunikasi, tingkah laku sosial, ataupun ciri-ciri fizikal.

Menurut Kirk (1989), kanak-kanak dikategorikan sebagai kanak-kanak khas apabila terdapat keperluan dalam pengubahsuaian program pendidikan. Ini adalah disebabkan oleh faktor permasalahan yang berpunca dari keadaan fizikal dan mental yang ada pada mereka sehingga menyebabkan mereka tidak dapat menerima pembelajaran seperti kanak-kanak normal. Kanak-kanak ini juga memerlukan penjagaan, pemerhatian dan kaedah pembelajaran yang khusus dalam membentuk dan mendidik sikap serta keperibadian yang bersesuaian dengan persekitaran dan juga masyarakat umumnya.

 Defini Kanak-Kanak Bermasalah Pembelajaran

Kanak-kanak bermasalah pembelajaran merupakan kanak-kanak yang telah dikenalpasti dan disahkan oleh pakar professional klinikal sebagai mengalami kecacatan yang mengganggu proses pembelajaran. Kecacatan yang dialami boleh dikategorikan mengikut tahap kefungsian kanak-kanak dalam kebolehan – kebolehan yang berikut:

i.            Kebolehan kognitif

ii.          Tingkahlaku social / perkembangan social

iii.         Penguasaan bahasa lisan / pertuturan

iv.         Penguasaan membaca

v.          Kemahiran perkembangan (development skills)

vi.         Kemahiran matematik

Faktor Masalah Pembelajaran 
Masalah pembelajaran boleh terjadi disebabkan kecederaan otak, keturunan, ketidakseimbangan biokimia dan persekitaran.
  Kecederaan Otak
Kecederaan otak boleh berlaku sebelum kelahiran bayi di mana ibu yang mengandung mengambil alkohol atau dadah, dijangkiti demam campak atau merokok. Kecederaan otak juga boleh berlaku semasa kelahiran seperti bayi kekurangan oksigen. Selepas kelahiran, kecederaan otak boleh berlaku disebabkan demam panas, hentakan yang kuat pada bahagian kepala akibat kemalangan dan jangkitan seperti meningitis.
 Keturunan
Terdapat banyak kajian menunjukkan, keturunan merupakan salah satu sebab kepada masalah pembelajaran. Penyelidik mendapati bahawa kira-kira 30-50% kanak-kanak menghadapi masalah pembelajaran apabila mempunyai ibu atau bapa atau kedua-duanya menghadapi masalah pembelajaran. Ini menunjukkan masalah pembelajaran boleh diwarisi daripada keturunannya.
Ketidakseimbangan Biokimia
Ketidakseimbangan biokimia juga boleh menyumbang kepada masalah pembelajaran. Ketidakseimbangan bahan kimia dikatakan boleh menjadi punca kepada masalah hiperaktiviti yang boleh mengakibatkan kesukaran memberi tumpuan ke atas kerja sekolah.
Faktor Persekitaran
Selain kecederaan otak, keturunan dan ketidakseimbangan biokimia, faktor persekitaran juga boleh menjadi penyebab kepada masalah pembelajaran. Persekitaran yang serba kekurangan kerana kemiskinan seperti pemakanan yang tidak seimbang, keadaan rumah yang tidak selesa, persekitaran yang kotor dan bising, hubungan ibu bapa dengan anak-anak tidak mesra atau tidak mencukupi boleh menimbulkan masalah pembelajaran di kalangan kanak-kanak.
Terdapat bukti menunjukkan bahawa kanak-kanak bermasalah yang tidak menerima pengajaran yang sistematik, telah memudaratkan lagi masalah pembelajaran yang dihadapi. Oleh itu, pengajaran yang sistematik patut diaturkan untuk semua pelajar bermasalah pembelajaran.

DISLEKSIA

 

Perkataan “disleksia” (dyslexia) adalah hasil gabuangan dua perkataan Yunani iaitu “Dys” yang bermaksud kesukaran dan “Lexis” bermaksud perkataan.  Dengan kata lain, disleksia membawa maksud kesukaran menggunakan perkataan. Istilah  ‘buta huruf’ juga digunakan untuk kategori ini.  Perkataan “dislekia” telah diperkenalkan oleh seorang professor, yang juga merupkan seorang pakar perubatan dan ahli ophthalmologi, dari Berlin pada tahun 1887. (Hammond dan Hugges, 1996 dalam SpeEd, 2007)

Menurut World Federation Of Neurology (1968), ‘disleksia ialah satu gangguan dalam kanak-kanak yang telah menerima pendidikan biasa namun tidak memperolehi kemahiran bahasa, bacaan, menulis dan ejaan yang setaraf umurnya’. (SpeEd, 2007)

Selain disleksia, terdapat juga beberapa perkataan lain yang berkaitan dengan disleksia. Antaranya ialah diskalkulia, disgrafia dan diapraksia.  Diskalkulia terjadi apabila kanak-kanak bermasalah dalam pengiraan ataupun matematik.  Manakala disgrafia berlaku apabila kanak-kanak bahasa dan dispraksia terjadi apabila kanak-kanak bermasalah dalam koordinasi motor-mata-tangan.

Kanak-kanak disleksia susah menguasai kemahiran membaca dan menulis, tetapi mereka memiliki bakat, kepintaran, atau kecerdasan yang lain.  Hal ini disebabkan oleh perbezaan dalam cara otak memproses maklumat, terutama sekali berkenaan dengan bunyi, simbol dan makna.  Untung S. Drazat (2006) menyatakan bahawa disleksia adalah sejenis kesulitan pembelajaran yang ditanda dengan kesulitan membaca.  Beberapa kanak-kanak yang mengalami disleksia juga berkemungkinan mengalami kesulitan menulis, dan kadang-kala juga kesulitan berbicara atau berhitung.  Beliau menyambung bahawa ramai kanak-kanak disleksia mempunyai potensi untuk berprestasi yang amat luar biasa dan mempunyai kecekapan mental yang tinggi.

Masalah Pendengaran

Dari segi mendengar, mereka kelihatan seperti tidak mendengar (Sri Cempaka, 2007) atau tidak mempedulikan (SpeEd, 2007).  Hal ini kerana mereka lambat dalam memproses maklumat mereka terima.  Maka, mereka tidak akan melakukan arahan yang diberi oleh guru, terutamanya jika arahan tersebut terlalu panjang.  Mereka juga tidak akan menyusun sesuatu mengikut susunan, contoh melakukan arahan mengikut urutan.  Namun, mereka suka mendengar bacaan tetapi tidak berminat untuk membaca sendiri.

Masalah Pertuturan

Dari segi pertutran pula, mereka menghadapi kesukaran bertutur dan juga mempunyai kesukaran untuk mengeluarkan atau memilih perkataan yang sesuai semasa bercakap bagi menyampaikan maksudnya. (Untung S. Drazat, 2006)  Hal ini mungkin kerana perkembangan pertuturan dan bahasa yang lambat.  Selain itu, bahasa lisan lebih baik daripada penulisan.  Mereka suka belajar dengan irama kanak-kanak “nursery rhymes”.

  Masalah Mengeja

Menurut SpeEd (2007) kelemahan mengeja akan menyebabkan kebolehan untuk menyampaikan pengetahuan yang diperolehi adalah terhad.  Untuk tempoh jangka masa yang panjang, kelemahan dalam proses mengeja akan memberi kesan terhadap kelemahan membaca dan memulis.  Timbulnya masalah ini adalah berpunca daripada masalah-masalah awalan seperti terdapatnya kekeliruan dalam mengenal pasti huruf-huruf seperti: ‘m’ – ‘w’, ‘y’ – ‘g’ – ‘j’, ‘u’ – ‘n’,’m’ – ‘n’, ‘c’ – ‘e’, ‘p’ – ‘q’, ‘h’ – ‘n’ dan ‘b’ – ‘d’.  Selain itu, terdapat juga kekeliruan dalam membunyikan huruf seperti ‘t’ - ‘h’ dan ‘f’ - ‘v’.  Hal ini akan menyebabkan mereka kelihatan seperti tidak berhati-hati apabila mengeja. (Sri Cempaka, 2007)

 

 

Mereka keliru antara perkataan yang hampir sama, contoh ‘buah’ dan ‘bahu’.  Mereka juga keliru huruf atau bunyi abjad yang hampir sama dalam suku kata, contohnya ‘almari’ dan ‘lamari’.  Selain itu, mereka menggbungkan suku kata secara terbalik, contohnya ‘baju’ menjadi ‘juba’ dan juga salah menyusun abjad dalam perkataan, seperti ‘sabun’ menjadi ‘basun’.

 

 

  Masalah Matematik dan Nombor

Sama seperti, kanak-kanak keliru antara huruf yang hampir sama, kanak-kanak disleksia juga keliru dengan nombor yang sama bentuk, contohnya: 3 – 5 – 8, 9 – 6 (Sri Cempaka, 2007) dan 2 – 5 (Untung S. Drazat, 2006) Selain itu, mereka juga terbalik susunan nombor, contoh 45 menjadi 54.

Kanak-kanak ini juga menghadapi kesukaran dalam pembelajaran yang berkaitan dengan matematik mental. (SpeEd, 2007)  Mereka keliru atau tidak memahami tanda-tanda dan simbol-simbol matematik, contohnya: +, - dan =.  Selain itu, mereka keliru dengan konsep masa, waktu dan konsep wang.  Mereka sukar dalam menyusun atur maklumat, seperti hari-hari dalam seminggu dan bulan-bulan dalam tahun dan sukar mempelajari sifir matematik.

 

AUTISME 

 

  Definisi Autisme

            Autisme merupakan satu gangguan biological yang agak kompleks yang berlaku dalam kehidupan seseorang kanak- kanak itu.    Menurut Pakar Psikiatri Kanak-Kanak dan Remaja, Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia (HUKM), Dr. Zasmani Shafiee, autisme adalah gangguan perkembangan otak kanak-kanak yang menyebabkan mereka akan mengalami masalah tertentu.  Pada 1943, Leo Kanner telah mengenalpasti gejala yang menjelaskan ciri-ciri autisme.  Kanner pula (1943/ 1983) menghuraikan istilah autistik sebagai "mengelakkan diri dari reality atau kehidupan sebenar."  Sebelum Kanner, kanak-kanak yang mengalami masalah autisme dilabelkan sebagai "schizophrenia, febble minded, idiot, mentally retarded, mbecile, childhood schizophrenia, early infantile autism, childhood onset pervasive deveopmental disorder”.   Anggapan apabila dewasa mereka menjadi schizophrenia diakui tidak benar oleh beberapa pengamal profesional.

            Kanner menghuraikan kanak-kanak ini mempunyai daya ingatan yang tinggi, lambat perolehan pertuturan dan bahasa (termasuk sebutan terbalik, ekolalia, dan masalah literasi) dan terlalu menekankan perlakuan yang sama.  Perkataan "autisme" dipinjam dari perkataan yang pernah digunakan untuk menjelaskan sifat schizophrenia yang bermaksud menarik diri daripada perhubungan dan menutup diri dari dunia luar.

   

 

 Ciri-Ciri Autisme

            Terdapat banyak ciri dalam mengenalpasti kanak- kanak yang mempunyai autisme.  Pertama, dari aspek tingkah laku.  Kanak- kanak yang menghidap autisme akan lebih gemar bersendirian.  Kanak- kanak sebegini tidak gemar bergaul dengan orang di sekelilingnya seperti rakan- rakan, guru termasuklah ahli keluarga yang terdekat.  Kanak- kanak ini juga sukar memberi kerjasama dalam kumpulan ataupun rakan sekelas mereka.  Selain itu, mereka tidak suka didakap atau dipeluk dan mereka akan meronta- ronta jika tindakan ini dilakukan terhadap diri mereka.  Kontak mata juga tidak akan wujud dengan orang yang sedang bercakap dengan mereka.  Tingkah laku mereka menggambarkan seolah- olah mereka ini tergolong dalam orang pekak kerana mereka tidak akan mempedulikan sesiapa sahaja yang sedang berkomunikasi dengan mereka.  Mereka tidak dapat memberitahu apa yang mereka hajati sebaliknya hanya mampu menarik tangan ibu bapa atau penjaga dan membawa kepada sesuatu yang mereka hajati itu, sebagai menyatakan apa yang mereka mahukan.  Contohnya, mereka akan meminta bantuan daripada orang lain untuk mengambil sesuatu, walaupun barang itu berada dekat atau boleh diambil sendiri oleh mereka.  Sesetengah kanak-kanak autisme akan meronta-ronta atau menangis dengan kuat apabila kehendaknya tidak dituruti dan keadaan inilah yang membuatkan sesetengah ibu bapa tidak mahu membawa mereka keluar berjalan-jalan.  

            Dari segi permainan pula, disebabkan kanak-kanak autisme juga kurang daya imaginasi semasa bermain, mereka lebih gemar bermain sendirian.  Cara mereka bermain juga agak ganjil suka memutar sesuatu objek, gemar mengatur atau menyusun sesuatu benda seperti permainan dan buku.  Kanak- kanak ini juga hanya menumpukan perhatian kepada satu objek sahaja seperti tayar kereta mainan. 

            Dalam aspek bahasa pula, terdapat beberapa ciri yang boleh dikenalpasti dalam kanak- kanak yang mempunyai autisme.  Kebolehan untuk kanak- kanak autisme berbahasa adalah terhad.   Mereka tidak dapat bertutur dengan baik, perkara yang dituturkan tanpa makna dan tidak mempunyai kebolehan bertanya soalan dengan baik dan hanya boleh bertutur dengan bahasa yang hanya difahami mereka sendiri.  Perkara ini disebabkan oleh fungsi bahasa yang tidak diperolehi secukupnya.  Mereka yang mempunyai autisme dilihat sebagai kanak- kanak yang suka bercakap dan kadang kala bercakap secara berlebihan dalam topik tertentu, gemar bercakap tentang perkara yang sama, di ulang beberapa kali dan juga suka meniru percakapan orang lain tanpa memahaminya. 

Kesemua ciri ini dapat dilihat dengan jelas ketika kanak- kanak ini mencecah usia tiga tahun hingga empat tahun.  Namun, terdapat kes- kes tertentu di mana aspek tingkah laku dapat dilihat lebih awal iaitu ketika berumur 18 bulan lagi.    

 

Faktor- Faktor Autisme

            Punca sebenar autisme tidak diketahui tetapi beberapa teori terakhir mengatakan faktor genetik memainkan peranan penting yang menyebabkan berlakunya keadaan austistik pada kanak-kanak.  Malah kini, turut dikenal pasti dalam punca berlakunya autistik adalah akibat pencernaan.  Lebih dari 60% kanak-kanak autistik mempunyai sistem pencernaan yang kurang baik. Makanan seperti susu berasaskan haiwan dan tepung gandum tidak dapat dicernakan dengan baik dan ini menyebabkan protein daripada makanan ini tidak berubah menjadi asid amino ataupun pepton, iaitu bentuk rantaian yang mana akhirnya dibuang melalui kencing.

            Bagi kanak-kanak autistik, pepton ini diserap kembali oleh tubuh, memasuki aliran darah, terus ke otak dan diubah menjadi morfin iaitu casomorfin dan gliadrofin, yang merosakkan sel-sel otak dan menyebabkan fungsi otak terganggu.  Fungsi otak yang terganggu adalah melibatkan fungsi kognitif, komunikasi reseptif, perhatian dan tingkah laku.

            Selain itu juga, pemakanan yang tidak berzat, pendarahan, keracunan makanan,pengaruh virus yang dihidapi oleh si ibu semasa hamil seperti rubela dan herpes turut mempengaruhi pertumbuhan sel otak yang dapat menyebabkan fungsi otak bayi yang dikandung terganggu terutama dalam aspek fungsi pemahaman, komuni-kasi dan interaksi. 

 

mempunyai masalah dalam interaksi sosial dan komunikasi.  Oleh yang demikian, mereka akan mengalami masalah untuk berbual dengan orang yang terdapat di sekeliling mereka.  Kanak- kanak yang mempunyai autisme mampunyai tingkah laku yang agak pelik.  Mereka gemar melakukan sesuatu perkara berulang- ulang.  Contohnya, mereka gemar mengulang ayat- ayat yang sama.  

 

Definisi Sindrom Down

            Sindrom Down merupakan gangguan kromosom  yang disebabkan oleh ciri- ciri fizikal  yang boleh diidentitikan dan biasanya disebabkan lambat dalam perkembangan fizikal dan intelektual.  Sindrom down dinamakan sempena nama John Langdon Down, doktor British yang pertama kali menggambarkannya pada tahun 1866. Masalah sindrom down ini wujud apabila bayi yang dilahirkan dengan mempunyai masalah genetik iaitu mempunyai masalah kromosom ke-21.  Ramai pernah mendengar namun ramai juga cetek pengetahuan mengenainya.  Ia bukan penyakit moden atau penyakit 'orang kaya', malah Sindrom Down (SD) tidak tepat dikatakan penyakit.  Sindrom down boleh dikenal pasti semasa kelahirannya.  Namun, kelainan ini boleh dikesan semenjak daripada bayi tersebut berada dalam kandungan ibunya lagi.  Sering kali Sindrom Down dikaitkan dengan kelemahan keupayaan berfikir (kognitif) dan tumbesaran kanak-kanak dan juga perwatakan muka.

 

 

 

 

 

Ciri- ciri Sindrome Down

            Kanak- kanak sindrom down mempunyai beberapa ciri khusus yang boleh dikenal pasti.  Pertama dari aspek fizikal iaitu sifat pada kepala, muka dan leher.  Mereka mempunyai iras muka yang hampir sama dan muka mereka agak leper.  Mempunyai pangkal hidung yang kemek. Jarak diantara dua mata agak jauh dan berlebihan kulit di sudut dalam. Saiz mulut kanak- kanak sindrom down adalah kecil dan saiz lidah mereka agak besar menyebabkan lidah selalu terjelir.  Pertumbuhan gigi lambat dan tidak teratur. Selain daripada itu, mereka mempunyai paras telinga yang lebih rendah dan biasanya kepala mereka lebih kecil dan agak leper daripada bahagian depan ke belakang serta mempunyai leher yang agak pendek berbanding kanak- kanak normal.

            Selain daripada itu, mereka juga mempunyai tangan, lengan dan kaki yang berlainan daripada kanak- kanak yang normal. Sifat yang jelas ialah, tangan mereka mempunyai jari-jari yang agak pendek dan jari kelingking membengkok ke dalam.  Tapak tangan mereka biasanya hanya terdapat satu garisan urat dinamakan "simian crease".  Pada bahagian kaki pula, kanak- kanak sindrom down mempunyai kaki yang agak pendek dan jarak di antara ibu jari kaki dan jari kaki kedua agak jauh terpisah serta keadaan tapak kaki yang agak leper.

            Otot- otot bagi kanak- kanak sindrom down juga mempunyai masalah tertentu iaitu mereka mempunyai otot yang lemah menyebabkan mereka menjadi lembik dan menghadapi masalah lewat dalam perkembangan motor kasar.

            Dalam pada itu juga, kanak- kanak seperti ini turut mempunyai masalah di dalam organ dalaman tubuh mereka terutamanya usus dan jantung.  Masalah usus yang timbul ialah, pertama, salur esofagus yang tidak terbuka (atresia) ataupun tiada saluran sama sekali di bahagian tertentu esofagus.  Biasnya ia dapat dikesan semasa berumur satu hingga dua hari iaitu ketika bayi mengalami masalah menelan air liurnya dan yang kedua ialah, salur usus rectum atau bahagian usus yang paling akhir (dubur) yang tidak terbuka langsung atau penyempitan yang dinamakan "Hirshprung Disease".  Keadaan ini disebabkan sistem saraf yang tidak normal di bahagian rektum. Biasanya bayi akan mengalami masalah pada hari kedua dan seterusnya selepas kelahiran di mana perut membuncit dan susah untuk buang air besar. 

            Selain itu, bayi sindrom down juga akan mengalami masalah pada bahagian jantung mereka.  Masalah jantung yang paling kerap berlaku ialah jantung berlubang seperti Ventricular Septal Defect (VSD) iaitu jantung berlubang di antara bilik jantung kiri dan kanan atau Atrial Septal Defect (ASD) iaitu jantung berlubang diantara atria kiri dan kanan.  Masalah lain adalah termasuk salur ateriosis yang berkekalan (Patent Ductus Ateriosis / PDA).  Bagi kanak-kanak sindrom down boleh mengalami masalah jantung berlubang jenis kebiruan (cynotic spell) dan susah bernafas. 

            Antara masalah perubatan lain yang timbul dalam kalangan kanak- kanak sindrom down ialah, kanak-kanak sindrom down mungkin mengalami masalah Hipotiroidism iaitu kurang hormon tairoid.  Masalah ini berlaku di kalangan 10% kanak-kanak sindrom down. Kanak-kanak sindrom down mempunyai ketidakstabilan di tulang-tulang kecil di bahagian lener bolih menyebabkan berlakunya penyakit lumpuh (atlantoaxial instability) dimana ianya berlaku di kalangan 10% kanak-kanak sindrom down. Sebahagian kecil mereka mempunyai risiko untuk mengalami kanser sel darah putih iaitu leukimia.

  Punca Sindrom Down

            Dikatakan bahawa ibu-ibu yang berumur 35 tahun ke atas semasa mengandung mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk melahirkan anak Sindrom Down. Perkara ini disebabkan oleh kelebihan kromosom 21. Keadaan ini disebabkan oleh "non-dysjunction" kromosom yang terlibat iaitu kromosom 21 dimana semasa proses pembahagian sel secara mitosis pemisahan kromosom 21 tidak berlaku dengan sempurna. Perkara ini terjadi kepada 95% kanak- kanak yang berkemungkinan mendapat sindrom down.  Manakala, 5% lagi kanak-kanak sindrom down disebabkan oleh mekanisma yang dinamakan "translocation".  Keadaan ini biasanya berlaku oleh pemindahan bahan genetik dari kromosom 14 kepada kromosom 21.  Bilangan kromosomnya normal iaitu 23 pasang atau jumlah kesemuanya 46 kromosom. Mekanisma ini biasanya berlaku pada ibu-ibu di peringkat umur yang lebih muda.  Sebahagian kecil Sindrom Down disebabkan oleh mekanisma yang dinamakan "mosaic".